Στέφανος Στάμελλος: Η πολιτική οικολογία επιτακτικά απαραίτητη σήμερα

Ο πολιτικός χάρτης στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη φαίνεται ότι συγκροτείται από τέσσερις βασικές πολιτικές δυνάμεις. Τη δεξιά-Ε.Λ.Κ, τη σοσιαδημοκρατία-Ε.Σ.Κ, την αριστερά-Κ.Ε.Α  και την πολιτική οικολογία, τους Πράσινους-Κ.Ε.Π. Επιμένουμε ότι στον πολιτικό χάρτη έρχεται και προστίθεται οριστικά, ως η τέταρτη «συνιστώσα» της πολιτικής σκηνής, η πολιτική οικολογία/Πράσινοι. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αυτό έχει επιτευχθεί με αρκετή επιτυχία. Στην Ελλάδα προσπαθεί, αλλά ακόμα δεν τα καταφέρνει για πολλούς λόγους. Οι συνθήκες είναι ώριμες, αλλά λείπει ο υποκειμενικός παράγοντας.

Η εκτίμηση είναι ότι δεν μπορεί παρά η κοινωνία να περάσει αποφασιστικά στο στάδιο της βιωσιμότητας, εκτός αν επιλέξει την αυτοκαταστροφή και το «λίγοι και καλοί». Αυτό σημαίνει αλλαγή του τρόπου παραγωγής και του τρόπου κατανάλωσης σε όλα τα επίπεδα. Σημαίνει ότι σε θεσμικό επίπεδο οι δυνάμεις της οικολογίας έχουν να παίξουν σημαντικό ρόλο: να αντιστρέψουν τα πράγματα και να ισορροπήσουν τις πολιτικές πρακτικές με βασικό κριτήριο το οικολογικό αποτύπωμα και με άξονα την ποιότητα ζωής. Μια παγκόσμια κοινωνία της οποίας ο πληθυσμός αυξάνεται κατά ένα δις κάθε 20 χρόνια - το 2100 προβλέπεται να είναι 11 δις-δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη της όλες τις παραμέτρους της βιωσιμότητας. Η κλιματική αλλαγή, ανεξάρτητα αν κανείς πιστεύει ότι είναι ανθρωπογενής ή όχι, επιβάλει επιτακτικά τη λήψη άμεσων μέτρων.

Οι αρχές και οι αξίες του αριστερού κινήματος του προηγούμενου αιώνα, οι προοδευτικές σκέψεις για μια καλύτερη κοινωνία για όλους, ενσωματώνονται σήμερα και διευρύνονται στα πλαίσια της οικολογικής σκέψης.  Ένα καινούργιο ΠΡΑΣΙΝΟ «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» του G(reen) Marx είναι απαραίτητο. Η βασική αντίθεση στην κοινωνία ανάμεσα στην «εργασία και το κεφάλαιο», που επικαλείται η αριστερά, πρέπει να περάσει στο: «βιωσιμότητα ή μη βιωσιμότητα»∙ και το αίτημα για τη δίκαιη κατανομή του πλούτου να γίνει με βασικό κριτήριο το οικολογικό αποτύπωμα, την αποκέντρωση και την τοπικοποίηση. Η εξέλιξη αυτών των αναγκών και η πορεία του πλανήτη, η εξέλιξη της επιστήμης και των ιδεών, πρέπει να ενιαιοποιηθούν σε μια άλλη φιλοσοφική σκέψη και παιδεία με αντίστοιχη πολιτική και πρακτική για τη ζωή.

Με λίγα λόγια, στον 21ο αιώνα το οικολογικό κίνημα καλείται να διαδραματίσει το ρόλο του αριστερού προοδευτικού κινήματος του προηγούμενου αιώνα. Φυσικά και η οικολογία, που δεν πιστεύει στη βία και στις βίαιες επαναστάσεις, θα προσπαθήσει να επιβληθεί με την πειθώ και τα επιχειρήματα. Δεν μπορεί κανείς να μη λάβει υπόψη του όλα όσα μπαίνουν στη ζωή και στην κοινωνία με όρους βιωσιμότητας. Τα βασικά χαρακτηριστικά της οικολογίας-η ελευθερία, η συμμετοχική δημοκρατία, η κοινωνική αλληλεγγύη, η δίκαιη κατανομή του πλούτου και η κοινωνική δικαιοσύνη, η Μη Βία και η ειρήνη, η βιωσιμότητα, η κλιματική αλλαγή και η ενέργεια, ο σεβασμός στο περιβάλλον και η βιοποικιλότητα, η επιβολή βιώσιμων αρχών στην παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η τροφή και το νερό, η αποκέντρωση, η τοπικοποίηση  και η αυτοδιοίκηση-δεν μπορεί παρά να εκφράζουν την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Τι λείπει;

Φυσικά και υπάρχει ανάγκη ανασυγκρότησης της πολιτικής οικολογίας στη χώρα μας. Δεν μπορεί όμως να πειραματιζόμαστε ανακατεύοντας μόνο τα παλιά υλικά. Χρειάζεται να συναντηθούν όλες τις υγιείς δυνάμεις που νοιάζονται για μια καλύτερη κοινωνία και ένα βιώσιμο μέλλον και με σταθερά αποφασιστικά βήματα να αναδείξουν τον πολιτικό φορέα της πολιτικής οικολογίας με χαρακτήρα κινηματικό ριζοσπαστικό.

Στέφανος Σταμέλλος
http://www.e-ecology.gr
https://www.facebook.com/stefanos.stamellos