Ιστορική συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι: Η ΕΕ πρωτοστατεί στις παγκόσμιες προσπάθειες

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην επίτευξη της ιστορικής συμφωνίας της 12ης Δεκεμβρίου στο Παρίσι, όπου 195 χώρες ενέκριναν μια νέα νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα.

Η φιλόδοξη και ισορροπημένη αυτή συμφωνία, η πρώτη μεγάλη πολυμερής συμφωνία του 21ου αιώνα, καθορίζει ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης που θα κινητοποιήσει ολόκληρη την υφήλιο προκειμένου να αποφευχθεί η επικίνδυνη αλλαγή του κλίματος με περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη αρκετά πιο κάτω από τους 2°C.

Η συμφωνία αποτελεί το επιστέγασμα πολυετών προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας με σκοπό την επίτευξη παγκόσμιας πολυμερούς συμφωνίας για την αλλαγή του κλίματος. Μετά την περιορισμένη συμμετοχή της στο πρωτόκολλο του Κιότο και την αδυναμία κατάληξης σε συμφωνία στην Κοπεγχάγη το 2009, η ΕΕ έχει οικοδομήσει μια ευρεία συμμαχία αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών υπέρ των υψηλών προσδοκιών που εντέλει διαμόρφωσαν την επιτυχή έκβαση της διάσκεψης του Παρισιού. Η Συμφωνία του Παρισιού στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε επενδυτές, επιχειρήσεις και αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής ότι η παγκόσμια μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια ήρθε για να μείνει και ότι πρέπει να γίνει μια «στροφή» μακριά από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-ClaudeJuncker δήλωσε: «Σήμερα, ο πλανήτης είναι ενωμένος στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα, ο πλανήτης αποκτά σανίδα σωτηρίας, μια τελευταία ευκαιρία για να παραδώσει στις μελλοντικές γενιές έναν πιο σταθερό κόσμο, ένα υγιέστερο πλανήτη, δικαιότερες κοινωνίες και πιο ευημερούσες οικονομίες. Αυτή η ισχυρή συμφωνία θα οδηγήσει τον πλανήτη σε μια παγκόσμια μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Η συμφωνία αυτή συνιστά επίσης επιτυχία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε εδώ και καιρό παγκόσμιοι ηγέτες στον τομέα της δράσης για το κλίμα και η σημερινή συμφωνία του Παρισιού αντικατοπτρίζει τις φιλοδοξίες μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ, Επίτροπο MiguelAriasCañete, και τα μέλη της ομάδας του που εργάστηκαν νυχθημερόν για την επίτευξη της συμφωνίας αυτής αλλά και για το ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διατήρησε κεντρικό ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Είμαι υπερήφανος για όλους.»

Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη Δράση για το Κλίμα και την Ενέργεια MiguelAriasCañete δήλωσε: «Η συμφωνία αυτή αποτελεί σημαντική νίκη για την Ευρώπη. Πρωτίστως όμως αποτελεί σημαντική νίκη για τη διεθνή κοινότητα. Η Ευρώπη έχει πρωτοστατήσει στις προσπάθειες που έγιναν στο Παρίσι με σκοπό να αποκτήσουμε μια φιλόδοξη και νομικά δεσμευτική διεθνή συμφωνία για το κλίμα. Έχουμε δημιουργήσει συμμαχίες και άλλα κράτη έχουν ενώσει πλέον δυνάμεις μαζί μας. Οι βασικές μας επιδιώξεις – ο μακροπρόθεσμος στόχος, η περιοδική αναθεώρηση ανά 5ετία και η διαφάνεια − περιλαμβάνονται στη νέα συμφωνία. Η συμφωνία επιβεβαιώνει επίσης την παγκόσμια δέσμευση για συνεχή στήριξη αυτών που χρήζουν βοήθειας. Τα καταφέραμε. Τώρα, πρέπει να πετύχουμε αυτά που υποσχεθήκαμε. Η Ευρώπη θα συνεχίσει να ηγείται των προσπαθειών για παγκόσμια μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές σε άνθρακα, όπως ακριβώς την έχουμε συμφωνήσει.»

Η συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι

Η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει μια γέφυρα μεταξύ των σημερινών πολιτικών και της κλιματικής ουδετερότητας πριν το τέλος του αιώνα. Στο Παρίσι, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν σε φιλόδοξους στόχους, ανάληψη δέσμευσης και επίδειξη αλληλεγγύης.

Φιλόδοξοι στόχοι: Οι κυβερνήσεις συμφώνησαν σε περιορισμό της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά πιο κάτω από τους 2°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή ενώ μάλιστα έθεσαν ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης σε 1,5°C, δεδομένου ότι αυτό θα μειώσει σημαντικά τους κινδύνους και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. 

Η συμφωνία προβλέπει την κορύφωση των παγκόσμιων εκπομπών το συντομότερο δυνατό, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι αυτό είναι κάτι που θα διαρκέσει περισσότερο για τις αναπτυσσόμενες χώρες, και την μετέπειτα εφαρμογή γρήγορων μειώσεων σύμφωνα με τα βέλτιστα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Πριν και κατά τη διάσκεψη του Παρισιού, οι χώρες υπέβαλαν εμπεριστατωμένα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα και τη μείωση των εκπομπών τους. Το συνολικό άθροισμα των εθνικά καθορισμένων προθέσεων συνεισφοράς από 185 κράτη πριν από τη Διάσκεψη του Παρισιού δεν είναι αρκετό για να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2°C έως το τέλος του αιώνα. Ωστόσο, η συμφωνία θέτει τη σωστή πορεία προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

Ανάληψη δέσμευσης: Για να επιτευχθεί η κοινή αυτή φιλοδοξία, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν να συναντιόνται κάθε πέντε χρόνια και να θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους βάσει επιστημονικών στοιχείων. Δέχθηκαν επίσης να υποβάλλουν εκθέσεις μεταξύ τους και στο κοινό σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν ως προς την υλοποίηση των στόχων τους, ώστε να εξασφαλίζεται η διαφάνεια και εποπτεία. Εξάλλου, κάθε πέντε χρόνια θα γίνεται παγκόσμια εκτίμηση της κατάστασης. Επιπλέον, ένα αποτελεσματικό σύστημα διαφάνειας και λογοδοσίας θα παρακολουθεί την πρόοδο υλοποίησης του μακροπρόθεσμου στόχου.

Επίδειξη αλληλεγγύης: Η ΕΕ και οι άλλες ανεπτυγμένες χώρες θα εξακολουθήσουν να υποστηρίζουν τη δράση για το κλίμα για τη μείωση των εκπομπών και την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες. Άλλες χώρες ενθαρρύνονται να παρέχουν ή να συνεχίσουν να παρέχουν αυτή την υποστήριξη σε εθελοντική βάση ενώ θα πρέπει να παρέχεται συνεχή και ενισχυμένη παγκόσμια στήριξη σε αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου αυτές να προσαρμοστούν σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας. Οι ανεπτυγμένες χώρες προτίθενται να εξακολουθήσουν να προσανατολίζονται  στον υφιστάμενο συλλογικό στόχο για την κινητοποίηση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως μέχρι το 2025, οπότe και θα καθοριστεί ένας νέος συλλογικός στόχος.

Απώλειες και ζημιές

Η Συμφωνία του Παρισιού περιλαμβάνει επίσης ένα μεμονωμένο άρθρο αναφορικά με το ζήτημα των απωλειών και των ζημιών που συνδέονται με τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Τα κράτη αναγνωρίζουν επίσης την ανάγκη να συνεργάζονται και να ενισχύουν την κατανόηση, τις δράσεις και τη στήριξη σε διάφορους τομείς, όπως είναι τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, η ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και η ασφάλιση κινδύνου.

Πρόγραμμα Δράσης Λίμα-Παρισιού

Το Πρόγραμμα Δράσης Λίμα-Παρισιού, μια πρωτοβουλία της περουβιανής και γαλλικής προεδρίας COP με στόχο την κινητοποίηση πολυμερούς δράσης, ενώνει έναν πρωτοφανή αριθμό χωρών, πόλεων, επιχειρήσεων και μελών της κοινωνίας των πολιτών σε ένα κοινό αγώνα παγκόσμιας κλίμακας για επίσπευση της συνεργασίας για το κλίμα προς υποστήριξη της νέας συμφωνίας. Η πρωτοβουλία κατέδειξε ότι ο κόσμος είναι έτοιμος να συμβάλει καταλυτικά στη δράση για το κλίμα, ακόμη και πριν από την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας του Παρισιού το 2020. Στα πλαίσια της δεκαπενθήμερης Διάσκεψης παρουσιάστηκαν σημαντικές ανακοινώσεις και πρωτοποριακές πρωτοβουλίες.

Περισσότερες πληροφορίες για τις προτεραιότητες της Επιτροπής Juncker στον τομέα της δράσης για το κλίμα μπορείτε να βρείτε στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής.