Γιάννης Σταθάς: Ερώτηση για τη διατήρηση του αμπελουργικού δυναμικού της χώρας

Σε εφαρμογή του Καν. (ΕΚ) 337/79, το καθεστώς απαγόρευσης νέων φυτεύσεων αμπελώνων με οινοποιήσιμες ποικιλίες ισχύει στην Ελλάδα από το 1984. Ωστόσο, κατά παράβαση της εν λόγω απαγόρευσης, οι φυτεύσεις νέων αμπελώνων μέχρι την 31η Αυγούστου 1998 χαρακτηρίστηκαν ως «παράτυπες», ενώ, μετά την εν λόγω ημερομηνία χαρακτηρίζονται ως «παράνομες», λόγω της ουσιαστικής διαφοροποίησης στην μεταχείρισή τους βάσει του Καν. (ΕΚ) 1493/99, η οποία έγκειται στο ότι οι μεν «παράτυπες» τακτοποιούνταν, οι δε «παράνομες» εκριζώνονται υποχρεωτικά.

Στην Ελλάδα, σε εφαρμογή του Καν. (ΕΚ) 1493/99 (άρθρο 3), επελέγη η τακτοποίηση των «παράτυπα» φυτεμένων εκτάσεων έναντι πληρωμής παραβόλου εκ μέρους των παραγωγών. Η διαδικασία τακτοποίησης, που ξεκίνησε το 2003, ολοκληρώθηκε στις 31/7/2008 και οι συνολικές εκτάσεις που τακτοποιήθηκαν κοινοποιήθηκαν στην ΕΕ  που πραγματοποίησε κοινοτικό έλεγχο στην Ελλάδα. Η Ελλάδα ωστόσο κλήθηκε να πληρώσει πρόστιμο 65 εκ. ευρώ διότι δεν προέβη σε ορθή διαδικασία τακτοποίησης. Μετά από διαπραγματεύσεις, το πρόστιμο «έπεσε» στα 21,3 εκ. ευρώ. 

Εν συνεχεία, με τον Καν. (ΕΚ) 1234/2007 και τον εφαρμοστικό του Καν. (ΕΚ) 555/08, απαγορεύθηκε η φύτευση οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015, ενώ με τον Καν. 1308/2013 για την νέα ΚΑΠ, η ισχύς της απαγόρευσης παρατείνεται από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2030. Σύμφωνα μάλιστα με το άρθρο 71 του Καν. 1308/2013, οι παραγωγοί υποχρεώνονται να εκριζώσουν με δικά τους έξοδα τις αμπελουργικές εκτάσεις που έχουν φυτευτεί χωρίς την απαιτούμενη άδεια. Σε περίπτωση που οι παραγωγοί δεν προχωρήσουν σε εκριζώσεις εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία που τους γνωστοποιήθηκε η παρατυπία, τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να εξασφαλίσουν την εκρίζωσή των φυτεύσεων. Ο δε παραγωγός ο οποίος δεν έχει συμμορφωθεί  υφίσταται τις κυρώσεις που ορίζονται στο άρθρο 64 του Καν. 1306/2013.

Επισημαίνεται ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας (Ηράκλειο Κρήτης, Εύβοια, Μεσσηνία, κλπ) οι αµπελουργοί έχουν εγκαταλείψει τους αµπελώνες χωρίς να µμεταβιβάσουν τα δικαιώματα στο Εθνικό Αποθεµατικό. Από την 1η  Ιανουαρίου 2016 τα δικαιώματα φύτευσης που θα είναι στα χέρια των αµπελουργών µμετατρέπονται σε άδειες φύτευσης οι οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Με βάση τα προαναφερθέντα, το μείζον θέμα που γεννάται στην µμεταβολή αυτή, είναι το μικρό μέγεθος του ελληνικού αμπελώνα έως την 31/12/2015, εάν δεν ενεργοποιηθούν δικαιώματα για εγκαταλελειμμένους αμπελώνες, ή αμπελώνες µε ελάχιστα πρέµνα.

Τα δικαιώματα αυτά παραμένουν αδρανή δεδομένου ότι για να «ενεργοποιηθούν» απαιτείται από τους παραγωγούς να υποβάλουν δηλώσεις συγκομιδής. Ακόμη και η διαδικασία για την υπαγωγή των αµπελώνων στην αναδιάρθρωση προβλέπει την υποβολή για δυο χρονιές δηλώσεων συγκομιδής ώστε να είναι επιλέξιμοι στο Μέτρο. ∆εδομένου ότι οι αµπελώνες αυτοί είναι εγκαταλελειμμένοι δεν µπορούν να εκπληρώσουν αυτήν την παραπάνω προϋπόθεση, µε αποτέλεσμα να αδρανούν δικαιώματα δεκάδων χιλιάδων στερεμάτων τα οποία εάν δεν ενεργοποιηθούν, μέχρι τη λήξη του ισχύοντος συστήματος (31.12.2015) θα απολεσθούν, µε συνέπεια να µην προσμετρηθούν στην έκταση  του ελληνικού αμπελώνα (ως δικαιώματα στα χέρια των αμπελουργών), έκταση βάσει της οποίας θα υπολογίζεται το ποσοστό 1% των αδειών φύτευσης από 1/1/2016.

Πρέπει στο σημείο αυτό να υπογραμμισθεί, ότι,  ο αμπελοοινικός τομέας είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την ελληνική αγροτική οικονομία, καθώς η Ελλάδα εξάγει εξαιρετικής ποιότητας επώνυμα κρασιά, Προϊόντα με Ονομασία Προέλευσης και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης. Η καλλιέργεια δε περί των 650  χιλιάδων στρεμμάτων αμπέλου με οινοποιήσιμες ποικιλίες δίνει εισόδημα σε 165.000 νοικοκυριά, ενώ, περί τα 100.000 στέμματα αμπελιών έχουν αναδιαρθρωθεί τα τελευταία χρόνια με νέες, ποιοτικότερες ποικιλίες.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι όσοι έχουν φυτεύσει αμπέλια με οινοποιήσιμες ποικιλίες μετά το 1998 δεν είναι στην πλειοψηφία τους, κατά κύριο λόγο, αγρότες. Πρόκειται, δηλαδή, για ετεροεπαγγελματίες οι οποίοι παράγουν κρασιά. Εκτός αυτού, την περίοδο της κρίσης, ιδιαίτερα από το 2010 και έπειτα, η ύπαρξη αμπελώνων αναντίρρητα βοηθά στην ενίσχυση της οικονομίας, όταν  μάλιστα δεν υφίσταται η οικονομική δυνατότητα για την εκρίζωση των αμπελώνων.

Με βάση τα ανωτέρω,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων:

-Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να σταματήσει η συρρίκνωση του αμπελουργικού δυναμικού της χώρας και ο ελληνικός αμπελώνας να αποτελέσει ελπιδοφόρα διέξοδο για τους Έλληνες αμπελουργούς;

-Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να μη χαθούν τα δικαιώματα φύτευσης αμπελώνων από το αμπελουργικό δυναμικό της χώρας από τη μετάβαση από το καθεστώς των δικαιωμάτων σε αυτό των αδειών φύτευσης;

-Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να ανακτηθούν τα δικαιώματα των αμπελώνων με λίγα πρέμνα και να αξιοποιηθούν στο αμπελουργικό δυναμικό της χώρας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Σταθάς Γιάννης

Κοδέλας Δημήτρης

Στρατούλης Δημήτρης