Ads 468x60px

Blogroll

Blogger templates

Blogger news

BTricks

BThemes

Recent Posts

Τετάρτη 28 Μαΐου 2014

Πρωτότυπη εκπαιδευτική έρευνα για τη χοροθεραπεία στο Γενικό Λύκειο Λιδωρικίου

Κατά το σχολικό έτος 2011-2012 πραγματοποίησα έρευνα στο Γενικό Λύκειο Λιδωρικίου στα πλαίσια της διδακτορικής μου διατριβής με άδεια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Στόχος της έρευνας ήταν να καλλιεργηθούν οι κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες των μαθητών μέσα από τη χοροθεραπεία. Η καλλιέργεια των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων είναι μια ανάγκη της εποχής. 

Στο παρελθόν μάστιζαν τους πληθυσμούς τα λοιμώδη νοσήματα εξ αιτίας των κακών συνθηκών υγιεινής και του χαμηλού βιοτικού επιπέδου. Σήμερα, οι ασθένειες που αναπτύσσονται βασίζονται στη συμπεριφορά και στον τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Οι ασθένειες της σύγχρονης εποχής, όπως τα ψυχικά νοσήματα, αποτελούν ασθένειες συμπεριφοράς, καθώς βρίσκονται σε αιτιατή σχέση με τον τρόπο ζωής του ανθρώπου, ασθένειες που σχετίζονται με τα νέα πολιτισμικά πρότυπα. 

Έχει διαπιστωθεί από διάφορους ερευνητές ότι 1 στους 6 μαθητές παρουσιάζει συναισθηματικές δυσκολίες, οι οποίες σχετίζονται με χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση και προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής (Esser, Schmidt, & Woerner, 1990; Hinshaw, 1992; Zigler, Taussig, & Black, 1992). Γι’ αυτό και το σχολείο ως πολυδύναμο εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των νοσημάτων και τη προαγωγή της υγείας.

Σκοπός της εκπαίδευσης έναντι των υπολοίπων στόχων που ορίζονται από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Η αυξημένη απαίτηση για ακαδημαϊκές γνώσεις στρέφει τους μαθητές στον εφοδιασμό με γνώσεις ανάγνωσης, αρίθμησης, γραφής και άλλα, αφιερώνοντας ατελείωτες ώρες στα βιβλία. Στη σύγχρονη κοινωνία, όμως, τα παιδιά δεν είναι αρκετό να γνωρίζουν μόνο ανάγνωση, γραφή ή γεωγραφία. 

Για παράδειγμα, στο προαύλιο του σχολείου οι μαθητές δεν χρειάζονται ‘γνωστικές γνώσεις’ για να αντιμετωπίσουν την επιθετική συμπεριφορά των συμμαθητών τους. Απαιτείται η παράλληλη καλλιέργεια των απαραίτητων συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων, καθώς και η συστηματική μέριμνα για την προσωπική ανάπτυξη και την αυτοπραγμάτωση των μαθητών. Το σχολικό πρόγραμμα που παρέχει ενδιαφέρον και φροντίδα στους μαθητές είναι ο σίγουρος δρόμος για την εξέλιξή τους σε υπεύθυνους, παραγωγικούς και συναισθηματικά υγιείς ενήλικες πολίτες. 

Συνεπώς, η καλλιέργεια των συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων από τη μια και η ακαδημαϊκή καλλιέργεια από την άλλη πρέπει να είναι ισοδύναμα στη σχολική πραγματικότητα, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής και παραγωγική ζωή των Στο γενικό σχολείο στην Ελλάδα, όμως, υπερτερεί ο γνωστικός.

Η ένταξη της χοροθεραπείας στο σχολικό περιβάλλον σε χώρες του εξωτερικού έχει συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση. Η χοροθεραπεία έχει χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση της σχολικής βίας και επιθετικότητας (Koshland, 2010), στην αντιμετώπιση της υπο-ενεργητικότητας (hypoactivity), δηλαδή στην κατάσταση όπου τα παιδιά μοιάζουν αόρατα στην τάξη και παρουσιάζουν δυσκολία στη λεκτική επικοινωνία και στην κίνηση (Bojana, Kroflic, & Tancig, 1997), στη συναισθηματική μόρφωση (δημιουργική σκέψη, εικόνα για τον εαυτό, εσωτερική κινητοποίηση και ικανότητα διαβάσματος) (Harvey, 1989), στην αντιμετώπιση συναισθηματικών, κοινωνικών ή συμπεριφοριστικών.

Χοροθεραπεία είναι η εκμετάλλευση και συστηματοποίηση των όψεων του χορού που ευνοούν την εναρμόνιση του φυσικού, ψυχικού, διανοητικού και κοινωνικού επιπέδου (Billman, 1998). προβλημάτων (Karkou, Fullarton, & Scarth, 2010) και άλλα. Σε αυτές τις έρευνες χρησιμοποιούνταν μόνο ο μοντέρνος χορός στα πλαίσια της χοροθεραπείας, ενώ για τον παραδοσιακό χορό αμερικάνες χοροθεραπεύτριες ανέφεραν ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιατί «θέτει όρια στη χορευτική εμπειρία» (Schmais & White, 1986). 

Αυτή η θέση με έβρισκε εντελώς αντίθετη και έτσι το 2009 στα πλαίσια της μεταπτυχιακής μου διατριβής χρησιμοποίησα ως παράδειγμα το πανηγύρι του Μαλανδρίνου του 15Αύγουστου και έδειξα ότι και ο παραδοσιακός χορός μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια της χοροθεραπείας αφού έχει ακριβώς τις ίδιες χοροθεραπευτικές διαδικασίες με το μοντέρνο χορό. Το επίσημο περιοδικό της Αμερικάνικης Ένωσης Χοροθεραπείας δημοσίευσε αυτή τη θέση το 2011 (Panagiotopoulou, E. (2011). Dance therapy models. An anthropological perspective. American Journal of Dance Therapy, 33(2), 91-110). 

Στο ελληνικό σχολείο, ο παραδοσιακός χορός αποτελεί μια θεματική ενότητα του μαθήματος φυσικής αγωγής και μέχρι σήμερα, δεν είχε νοηθεί το πώς μπορούσε να λειτουργήσει ως θεραπεία. Έτσι, με την παρούσα έρευνα δόθηκε ένας τρόπος / μοντέλο καλλιέργειας συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων μέσα από τον παραδοσιακό χορό και μάλιστα, με τη σημερινή διάρθρωση του σχολείου. 

Αυτό είναι από τα πιο βασικά σημεία της έρευνας: ότι η χοροθεραπεία εντάχθηκε στο ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα στην ώρα της φυσικής αγωγής, δηλαδή, δεν χρειάστηκε να μετακινηθούν οι μαθητές από τους τάξεις τους ή να αλλάξουν οι ώρες του προγράμματος του σχολείου για την εφαρμογή της χοροθεραπείας και γενικά, δεν δημιούργησε πρόβλημα στη λειτουργία του σχολείου. 

Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε συνδυασμός ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων έρευνας και συγκεκριμένα, συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και συμμετοχική παρατήρηση. Μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι:

1. άρχισαν να αλληλεπιδρούν τα δύο φύλα μεταξύ τους
2. οι μαθητές άρχισαν να αλληλεπιδρούν με περισσότερους συμμαθητές τους
3. άρχισαν να έχουν αντίληψη και ενδιαφέρον για τα συναισθήματα των συμμαθητών τους
4. απέκτησαν δημιουργικότητα
5. απέκτησαν αντίληψη του χώρου και ως άτομα και ως ομάδα, αλλά και αισθητική αντίληψη 
6. ο κάθε μαθητής απέκτησε ένα ρόλο μέσα στην ομάδα
7. άρχισαν να αποδέχονται το ρόλο του πρωτοχορευτή γεγονός που σχετιζόταν με την αυτοπεποίθησή τους καθώς και με άλλες παραμέτρους
8. από την 4η συναντήσεων 
9. κατάφεραν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να μην επιτρέπουν σε αυτά να αναστέλλουν τη χοροθεραπευτική συνάντηση

Το πιο σημαντικό επίτευγμα τους παρούσας έρευνας είναι ότι οι ίδιοι οι μαθητές μπόρεσαν να διαπιστώσουν τις αλλαγές και στην ομάδα, αλλά και στον ίδιο τον εαυτό τους, καθώς, και ότι εισήγαγαν αυτές τις αλλαγές στα υπόλοιπα μαθήματα και στην καθημερινότητά τους. 

Η έρευνα κρίθηκε από επταμελή εξεταστική επιτροπή, η οποία απαρτιζόταν από καθηγητές από την Πάντειο, το ΤΕΦΑΑ Αθηνών, το ΦΠΨ Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 14 Φεβρουαρίου 2014 στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και βαθμολογήθηκε με άριστα. 

Θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι έχει ήδη γίνει πρόταση να συμμετάσχω ως εισηγήτρια – εκπαιδεύτρια σε σεμιναριακό κύκλο του Υπουργείου Παιδείας ώστε με ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ να εκπαιδευτούν καθηγητές  φυσικής αγωγής και να κάνουν ανάλογη εφαρμογή σε άλλα σχολεία του ελλαδικού.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά για τη συμπαράσταση και τη συνεργασία τους:

• τη διευθύντρια του Γενικού Λυκείου Λιδωρικίου, Μαρία Χατζοπούλου
• το διευθυντή του Γενικού Γυμνασίου Λιδωρικίου, 
• τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής, Κώστα Καραποστόλη
• τους μαθητές της Β’ Λυκείου για τη συμμετοχή τους στην έρευνα
• το μουσικό Σπύρο Σιώλο και την ορχήστρα του για την εθελοντική συμμετοχή στην έρευνα 

Με εκτίμηση
Δρ Ευθυμία Παναγιωτοπούλου
Λαογραφία –Ανθρωπολογία του Χορού
Χοροθεραπεύτρια

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το σχόλιό σας θα δημοσιευτεί μετά από έλεγχο. Υβριστικά ή συκοφαντικά σχόλια δε δημοσιεύονται.